Η επιχειρηματική μονάδα πασχίζει να πετύχει το μικρότερο δυνατό κόστος παραγωγής και διανομής, έτσι ώστε να είναι σε θέση να τιμολογεί τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες της σε χαμηλότερες τιμές από ότι οι ανταγωνιστές της.Οι κρίσιμοι παράγοντες που δημιουργούν το πλεονέκτημα αυτό είναι ο οδηγοί κόστους και η αλυδίσα αξίας της επιχείρησης.
Ως οδηγούς κόστους ονομάζουμε όλες εκείνες τις παραμέτρους που καθορίζουν το κόστος ανά μονάδα προϊόντος.
Οι κυριότεροι οδηγοί κόστους κατά τον Porter (1985) είναι:
Οι κυριότεροι οδηγοί κόστους κατά τον Porter (1985) είναι:
- Η κάθετη ολοκλήρωση (vertical intergration). Μια επιχείρηση που λόγου χάρη παρασκευάζει και εμπορεύεται ένα τελικό προϊόν χρειάζεται πρώτες ύλες. Αν η παραγωγή πρώτων υλών γίνεται είτε με ίδιους πόρους είτε από στενά συνδεδεμένες εταιρίες μέσω εξαγορών, κοινής ιδιοκτησίας κλπ τότε λέμε ότι υπάρχει κάθετη ολοκλήρωση. Στην περίπτωση αυτή υπάρχει η δυνατότητα προμήθειας των πρώτων υλών σε προνομιακές τιμές ή με προνομικούς όρους, γεγονότα τα οποία προκαλόύν μείωση κόστους παραγωγής και άρα ηγεσία κόστους.
- Εσωτερικές σχέσεις (internal linkages). Η ανάπτυξη των σχέσεων της επιχείρησης με τους προμηθευτές ή τα κανάλια διανομής και η βελτιστοποίηση του συντονισμού αμφότερων μπορούν να προσδόσουν πλεονέκτημα.
- Οι αλληξαρτήσεις (interrelasionsships). Αναφέρεται στην πιθανότητα διαμοιρασμού κόστους κάποιων δραστηριότητων με άλλες επιχειρήσεις του ίδιου κλάδου
- Οι πολιτικές της επιχείρησης (corporate policies). Οι πολιτικές που χρησιμοποιεί μια επιχείρηση είναι δυνατόν να επηρεάζουν το κόστος παραγωγής. Προσεκτικός ανασχεδιασμός τους μπορεί αν επιφέρει μείωση κόστους
- Ο κατάλληλος συγχρονισμός (timing). Αναφέρεται στην επιλογή του κατάλληλου χρόνου, τον οποίο θα επιλέξει η επιχείρηση να αποκτήσει κοστολογικό πλεονέκτημα.
- Το θεσμικό πλαίσιο (institutional factors). Αναφέρεται στις περιπτώσεις που η νομοθεσία ή οι φορολογικές διατάξεις ή και κάθε άλλοι νομικοί κανόνες ευνοούν σε σχέση με τον ανταγωνισμό την μείωση κόστους (π.χ. χαμηλότεροι δασμοί).
- Η τοποθεσία (location). Ανάλογα φυσικά με το είδος της επιχείρησης και τις ανάγκες της για εισροή πρώτων υλών ή αποστολή τελικών προιόντων ή και άλλων γεγονότων (πχ χαμηλότερη φορολόγηση λόγω τόπου ή χρόνου εγκατάστασης) η τοποθεσία μπορεί να προσδίδει πλεονεκτήματα που έχουν αντίκτυπο στο κόστος
- Οι οικονομίες μάθησης (economies of learning). Αναφέρεται κυρίως στην εμπειρία παραγωγής των προιόντων μέσω από την επανάληψη των διαδικασιών παραγωγής.
- Οι οικονομίες κλίμαγος (economies of scale). Στηρίζεται κυρίως στο γεγονός ότι σε πολλά από τα παραγώμενα προιόντα όταν αυξηθεί ο όγκος παραγωγής πέφτει το επιμεριζόμενος κόστος της μιας μονάδας παραγόμενου προϊόντος.
- Ο σχεδιασμός του προϊόντος (product design). Σχεδιασμός ή επανασχεδιασμός προϊόντων με άξονα την αποτελεσματικότερη παραγωγή τους. Είναι δηλαδή η διαρκής προσπάθεια να βρεθούν τρόποι και μέθοδοι ώστε τα προϊόντα να παράγονται με οικονομικότερους τρόπους.
- Προσαρμοστικότηκα δυναμικότητας (capacity utilization). Αναφέρεται κυρίως στην θεμελιώδη ικανόητητα μια επιχείρησης να προσαρμόζεται αποτελεσματικά στο εκάστοτε επίπεδο ζήτησης των προϊόντων της. Δηλαδή να μπορεί να αυξομειώνει τα επίπεδα παραγωγής της προσπαθώντας να ικανοποιήσει την εκάστοτε ζήτηση χωρίς αυτό να παράγει δυσανάλογα κόστη τα οποία επηρεάζουν το κόστος παραγωγής μιας μονάδας προϊόντος
- Τεχνολογία (process technology). Η ανάπτυξη ή υιοθέτηση νέων τεχνολογιών στην παραγωγή ή στην διάθεση των προιόντων μπορεί να αποτελέσει ένα ισχυρό πλεονέκτημα στην υπόθεση μείωσης του κόστους παραγωγής.
- Κόστος εισερχομένων (inputs costs). Η επίτευξη χαμηλότερου κόστους (σε σχέση με τον ανταγωνισμός) στις εισερχόμενες πρώτες ύλες ή διαφορετική μεταχείριση των σχέσεων με τους προμηθευτές (πχ αποκλειστικές συνεργασίες) είναι δυνατόν να μειώσουν το κόστος ανά μονάδα προιόντος.
- Αποτελεσματικότητα διοίκησης (managerial efficiency). Αναφέρεται στην ικανότητα της διοίκησης να να λειτουργεί την επιχείρηση διαρκώς στην μέγιστη απόδοσης της, ενώ ταυτόχρονα οι αποφάσεις της είναι γρήγορες και αποτελεσματικές.
Βιβλιογραφία
- Grant M.; (2005); Contemporaty Strategy Analysis; Blackwell Publishing; pp 181-192
- Porter M.;(1985); Competitive Advantage; New York; The Free Press; pp 101-106
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου