Η τυραννία των dashboards: Η τέχνη του να αγνοείς τα metrics για να σώσεις τη στρατηγική σου!

 

Ζούμε σε μια εποχή όπου η στρατηγική συχνά ταυτίζεται με dashboards, KPIs και ατελείωτες ροές δεδομένων. Η κυρίαρχη αφήγηση λέει ότι όσο περισσότερα μετράς, τόσο καλύτερα αποφασίζεις. Στην πράξη όμως, πολλές από τις πιο ανθεκτικές και διορατικές επιχειρήσεις κάνουν κάτι που μοιάζει αιρετικό! Επιλέγουν συνειδητά ποια δεδομένα δεν θα λάβουν υπόψη τους. Όχι από άγνοια ή τεχνοφοβία, αλλά επειδή κατανοούν ότι η υπερπληροφόρηση μπορεί να θολώσει τη στρατηγική κρίση αντί να τη βελτιώσει.

Το πρόβλημα δεν είναι τα δεδομένα καθαυτά, αλλά η ψευδαίσθηση αντικειμενικότητας που τα συνοδεύει. Οι αριθμοί περιγράφουν το παρελθόν με ακρίβεια, αλλά σπάνια φωτίζουν το μέλλον με την ίδια καθαρότητα. Όταν μια επιχείρηση προσπαθεί να εξηγήσει στρατηγικές επιλογές αποκλειστικά μέσα από metrics, κινδυνεύει να μετατρέψει τη στρατηγική σε λογιστική άσκηση. Ένα προϊόν μπορεί να δείχνει υψηλό engagement αλλά να διαβρώνει σταδιακά την εμπιστοσύνη των χρηστών του. Ένα κανάλι πωλήσεων μπορεί να αποδίδει βραχυπρόθεσμα, αλλά να υπονομεύει το brand μακροπρόθεσμα. Αυτές οι διαστάσεις σπάνια αποτυπώνονται καθαρά σε ένα dashboard.

Η επιλεκτική τύφλωση λειτουργεί ως φίλτρο μεταξύ σήματος και θορύβου. Δεν σημαίνει ότι αγνοούνται τα δεδομένα συνολικά, αλλά ότι αναγνωρίζεται πως όχι όλα είναι στρατηγικά ισοδύναμα. Για παράδειγμα, εταιρείες όπως η Basecamp έχουν μιλήσει ανοιχτά για την απόφασή τους να μην κυνηγούν κάθε metric ανάπτυξης ή χρήσης, επιλέγοντας αντ’ αυτού να εστιάσουν στη βιωσιμότητα, την κερδοφορία και την ποιότητα της εμπειρίας. Η στρατηγική τους δεν καθορίστηκε από A/B tests που μεγιστοποιούν clicks, αλλά από μια σαφή άποψη για το τι είδους οργανισμός θέλουν να είναι.

Παρόμοια, σε μεγάλους οργανισμούς τεχνολογίας, η εμμονή με συγκεκριμένα KPIs έχει οδηγήσει σε “local optimizations” που τελικά έβλαψαν το σύνολο. Ομάδες βελτιστοποιούν δείκτες που ελέγχουν, χωρίς να βλέπουν τις συστημικές επιπτώσεις. Η στρατηγική, όμως, δεν είναι το άθροισμα τοπικών βελτιστοποιήσεων. Είναι επιλογή κατεύθυνσης, και κάθε κατεύθυνση προϋποθέτει και την απόφαση για το τι αφήνεις εκτός οπτικού πεδίου.

Η επιλεκτική τύφλωση είναι ιδιαίτερα κρίσιμη κοντά σε στρατηγικά σημεία χωρίς επιστροφή. Όταν μια επιχείρηση αποφασίζει να μπει σε ένα οικοσύστημα, να αλλάξει μοντέλο εσόδων ή να επενδύσει σε μια τεχνολογία-πλατφόρμα, τα διαθέσιμα δεδομένα είναι συχνά ελλιπή ή παραπλανητικά. Εκεί, η υπερβολική προσκόλληση σε metrics μπορεί να καθυστερήσει μια αναγκαία απόφαση ή, αντίθετα, να την επιταχύνει λανθασμένα. Η στρατηγική ωριμότητα φαίνεται στην ικανότητα να αναγνωρίζεις πότε τα δεδομένα δεν έχουν ακόμα προλάβει την πραγματικότητα.

Τελικά, η επιλεκτική τύφλωση δεν είναι άρνηση της ανάλυσης, αλλά μορφή στρατηγικής αυτοπειθαρχίας. Είναι η συνειδητή επιλογή να προστατεύσεις τον πυρήνα της στρατηγικής σκέψης από τον θόρυβο της συνεχούς μέτρησης. Σε έναν κόσμο που μετρά τα πάντα, το πραγματικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα μπορεί να βρίσκεται στο να ξέρεις τι δεν αξίζει να μετρηθεί — και κυρίως, τι δεν πρέπει να καθοδηγεί τις πιο κρίσιμες αποφάσεις σου.

Βιβλιογραφία

• Mintzberg, H. (1994). The Rise and Fall of Strategic Planning. Free Press.
• Kahneman, D. (2011). Thinking, Fast and Slow. Farrar, Straus and Giroux.
• Simon, H. A. (1976). Administrative Behavior. Free Press.
• Taleb, N. N. (2010). The Black Swan. Random House.
• McAfee, A., & Brynjolfsson, E. (2017). Machine, Platform, Crowd. W. W. Norton & Company.